جراحی سر و گردن: روش ها و پزشک مناسب برای تومور و توده گردنی
ناحیه سر و گردن جایگاه قرار گرفتن غده تیروئید و سینوس ها است. یکی از سخت ترین بیماری هایی که در ناحیه سر و گردن می تواند به وجود آید شکل گیری توده های سرطانی محسوب می شود. درمان این نوع توده ها معمولا با جراحی سر و گردن انجام می گیرد. جراحی سر و گردن مهم ترین اقدام اساسی برای رفع مشکلات مربوط به بخش فوقانی بدن است. البته به شرط آنکه جراحی در یک کلینیک پیشرفته توسط پزشکان متخصص و ماهر انجام شود تا نتیجه درمان موفقیت آمیز و رضایت بخش باشد.
بروز تومور در ناحیه سر و گردن و یا نداشتن عملکرد مناسب اعضا می تواند عوارض جبران ناپذیری در پی داشته باشد. تومور نه تنها سر و گردن شما را تحت تاثیر قرار می‌دهد بلکه می تواند موجب فلج موقت یا حتی دائمی دیگر اعضای بدن شود البته اقدام سریع جهت درمان می‌تواند از اتفاقات ناخوشایند آینده جلوگیری نماید. به همین دلیل، لازم است به محض مشاهده نشانه ها، با مراجعه به یک پزشک متخصص از وضعیت خود مطمئن شوید. عمل جراحی توده سر و یا جراحی تومور گردن عمدتا اولین گام درمانی به حساب می آید.
همچنین، گاهی در اثر درمان هایی که از قبل انجام شده است، پوست سر و گردن نیاز به جراحی پلاستیک ترمیمی دارد. این مساله نیز از طریق انجام عمل سر و گردن قابل بهبود خواهد بود تا مجددا به حالت طبیعی باز گردد. در این مقاله قصد داریم به مطالعه نکاتی درباره جراحی سر و گردن بپردازیم. همچنین، خواهیم دید که از این جراحی در چه مواردی می توان به عنوان بهترین روش درمانی استفاده نمود.
جراحی سر و گردن چیست؟
جراحی سر و گردن یکی از مهم ترین مسیرهای درمانی برای بهبود مشکلات سر و گردن به شمار می رود. با قرار گرفتن غده مهم تیروئید و سینوس ها در این ناحیه، اختلالات ناحیه سر و گردن می تواند سلامت کل بدن را تهدید نماید. برای مثال، یکی از سخت ترین شرایط، بروز توده های بدخیم و سرطانی در ناحیه سر و گردن است. معمولا برای شروع درمان این گونه توده ها لازم است بر اساس نظر متخصص، عمل جراحی سر و گردن صورت گیرد.
بروز توده های گردنی و تومورهای درون سر تنها ناحیه اطراف خود را تحت تاثیر قرار نمی دهند. این توده ها عملکرد تمامی قسمت هایی که در ناحیه سر و گردن هستند را دچار مشکل می کنند. برای مثال حفره های بینی، غدد بزاقی، سینوس ها، لب ها، گلو و حنجره در اثر عوارض ناشی از این بیماری ها تغییراتی خواهند داشت.
برخی از مهم ترین بیماری هایی که با یک جراحی سر و گردن نزد یک پزشک متخصص گوش، حلق و بینی رفع می شوند عبارت اند از:
- وارد آمدن فشار بر روی نخاع
- بروز احساس سرگیجه شدید
- ایجاد مشکلات حرکتی
- بروز ناهنجاری ها در قسمت های فوقانی ستون فقرات
- احساس درد در سینوس ها
- عفونت شدید در ناحیه گوش ها
- آپنه خواب و خروپف
- ایجاد مشکل در لوزه ها
- مشکلات مرتبط با فک
- تغییر در عملکرد غده تیروئید و یا آسیب به این غده
برای توده گردن به چه دکتری مراجعه کنیم؟
حال که می دانیم عوارض بروز توده در پشت گردن چیست، در جواب به این سوال که «برای توده گردن به چه دکتری مراجعه کنیم؟» باید گفت که جراحی توده گردنی باید توسط یک پزشک متخصص گوش، حلق و بینی انجام گیرد. در واقع، پزشک متخصص در ابتدا با بررسی علائم و نشانه های بیماری های مرتبط با سر و گردن مانند ایجاد توده پشت گردن و یا توده در سر، شرایط را برای انجام جراحی ارزیابی می کند. در نهایت، بر اساس نتیجه معاینات و تشخیص خود، زمینه را برای جراحی سر و گردن فراهم می آورد.
برای تشخیص نوع توده ها و علت ایجاد آن ها، پزشک از طریق راه های تشخیصی تصویربرداری نظیر MRI، سونوگرافی، سی تی اسکن، آزمایش های خونی و احتمالا نمونه برداری، آندوسکوپی سینوس و بینی وضعیت بیمار را می سنجد.
توده های پشت گردن در دو گروه خوش خیم و بدخیم دسته بندی می شوند. توده های خوش خیم، توده های غیر سرطانی هستند که عمدتا در یکی از گروه های توده های التهابی، توده های مادرزادی و توده های چربی قرار می گیرند. توده های بدخیم یا سرطانی شامل یکی از گروه های لنفوم، سرطان غدد بزاقی، سرطان تیروئید و یا موارد این چنینی خواهند بود.
بر اساس همین موضوع، برنامه ریزی درمانی صورت گرفته و مسیر درمان مشخص می گردد. همچنین، در صورت نیاز عمل جراحی توده گردن یا عمل جراحی توده سر پیش بینی خواهد شد.
برای نوبت حضوری کلیک کنید.
چه زمانی پزشک متخصص، جراحی سر و گردن را ضروری می داند؟
جراحی سر و گردن برای رفع اختلالات ایجاد شده در ناحیه سر یا گردن به کار می رود. جراحی توده های گردنی و رفع مشکلات تیروئید و اختلالات سینوسی از جمله مواردی هستند که یک متخصص جراحی سر و گردن ممکن است انجام جراحی را در مورد آن ها لازم بداند.
عمده موقعیت هایی که متخصص جراحی سر و گردن انجام این نوع عمل جراحی را ضروری می داند به ظهور توده های گردنی مربوط می شود. جراحی تومورهای گردنی معمولا اولین مرحله در برنامه درمان سرطان های سر و گردن محسوب می شود. طی این جراحی، جراح سر و گردن بافت مربوط به توده را حذف کرده و آن را خارج می نماید. در ادامه برنامه درمانی ممکن است درمان های تکمیلی نظیر شیمی درمانی و پرتودرمانی نیز انجام گیرد.
جراحی سر و گردن به عنوان یک جراحی مکمل ترمیمی هم می تواند انجام شود. وقتی در اثر یک عمل جراحی در ناحیه گردن یا سر، ظاهر این نواحی تغییر می کند، جراحی ترمیمی می تواند در ایجاد مجدد ظاهر طبیعی نقش بسزایی ایفا نماید.
انواع جراحی توده سر و گردن کدام اند و چگونه انجام می شوند؟
جراحی توده سر و یا گردن با روش های مختلفی قابل انجام است. نکته ای که در جراحی سر و گردن وجود دارد این است که بافت توده و مقداری از بافت های اطراف باید برداشته شوند. این کار کمک می کند تا سلول های مشکوک هم خارج شده و از تشکیل تومور جدید جلوگیری به عمل آید. در ادامه به برخی از روش های جراحی تومور گردن و نحوه انجام آن ها اشاره خواهیم کرد.
1. استفاده از تکنولوژی لیزر برای جراحی توده گردنی
استفاده از لیزر برای درمان توده پشت گردن و مانند آن، عمدتا در مراحل اولیه ایجاد تومور مفید است. استفاده از تکنولوژی لیزر به طور خاص در مواردی که تومور در ناحیه حنجره شکل گرفته، بسیار کاربردی تر خواهد بود.
2. استفاده از برش در جراحی توده پشت گردن و مانند آن
در این روش جراح با برش ناحیه میزبان تومور، بافت توده و بخشی از بافت های مجاور که به آن حاشیه (Margin) گفته می شود، خارج می کند.
3. برش و حذف غدد لنفاوی برای عمل جراحی توده گردن
پزشکی که مشکوک به وجود توده بدخیم در ناحیه سر و گردن فرد شده است، با ایجاد برش در ناحیه گردن، غدد لنفاوی را خارج می کند. این روش عمل سر و گردن ممکن است با روش قبل به صورت همزمان انجام گیرد. جراحی که برای برداشتن غدد لنفاوی در گردن انجام می شود با نام کالبد شکافی گردن نیز شناخته می‌شود، اما همه پزشکان انجام این نوع جراحی را توصیه نمی کنند. زیر و برداشتن غدد لنفاوی گردن می تواند عوارض جانبی طولانی مدتی داشته باشد. فقط در موارد حادی که سرطان غدد لنفاوی را در برگرفته باشد، برای نجات جان بیمار و جلوگیری از گسترش بیماری حذف غدد لنفاوی از طریق جراحی سر و گردن انجام می شود.
4. انجام جراحی پلاستیک یا جراحی سر و گردن ترمیمی
حذف توده سرطانی و بافت های سالم مجاور آن می تواند ظاهر شخص را تغییر دهد. در چنین شرایطی معمولا لازم است یک جراح پلاستیک در جایگزینی بافت های از دست رفته کمک نماید. در واقع، زمانی که فرد به واسطه برداشت فک، پوست، زبان یا حلق وارد مرحله درمان سرطان خود می شود، باید بافت هایی جایگزین برای آن ناحیه در نظر گرفته شود. این جایگزینی باعث طبیعی تر شدن ظاهر ناحیه آسیب دیده خواهد شد و دقیقا کاری است که به جراحی ترمیمی سر و گردن مربوط می شود.
به عنوان یک مثال کاربردی می توان به ساخت پروتزهای دندانی مصنوعی اشاره کرد که به بیمار در بلعیدن و صحبت کردن کمک می کند. همچنین، متخصص آسیب شناسی گفتاری به بیمار آموزش می دهد که چگونه نحوه ارتباطات و بلعیدن خود را بهبود ببخشد. تمامی تکنیک های برقراری ارتباط به کمک تجهیزات ویژه به بیمار آموزش داده می شود.
5. استفاده از چند روش درمانی به طور همزمان
با توجه به زمان تشخیص سرطان در ناحیه سر و گردن، این بیماری می تواند در مراحل اولیه یا پیشرفته باشد. از این رو، با توجه به محل، مرحله و نوع سرطان روش درمانی باید به طور مجزا برای هر فرد مشخص گردد. همچنین، لازم است روش جراحی توده گردنی با کمترین تهاجم و سریع ترین زمان بهبود انتخاب شود.
گاهی ممکن است برای یک فرد از بیش از یک روش از روش های بالا استفاده شود. برای مثال، پزشک باید چند عمل جراحی انجام دهد. در برخی موارد نیز برداشتن تومور بدخیم و حذف ناحیه سرطانی به طور کامل از طریق عمل جراحی سر و گردن ممکن نبوده و باید از درمان های تکمیلی هم استفاده شود. برای مثال، در مواردی لازم است بعد از جراحی، بیمار تحت درمان های شیمی درمانی و پرتودرمانی نیز قرار بگیرد.
در هر حال، برنامه ریزی درمانی باید با توجه به هدف اصلی که درمان سرطان است به بهترین شکل صورت گیرد.
اقدامات قبل و بعد از عمل جراحی سر و گردن برای برداشتن توده گردنی
پیش از اینکه عمل جراحی توده های گردنی انجام شود و حتی پس از آن اقداماتی لازم است. این اقدامات باعث بهبود روند عمل جراحی و افزایش روند بهبودی افراد پس از جراحی می شود. این فعالیت ها عبارتند از:
قبل از عمل جراحی
پیش از آن که برای عمل جراحی توده گردن و درمان سرطان اقدام شود، لازم است یک تیم تخصصی قوی برای تنظیم بهترین برنامه درمانی انتخاب گردند. بنابراین، بیمار به محض احساس دردهای مشکوک و یا لمس توده در ناحیه سر و گردن باید قبل از هر چیز به دنبال بهترین جراح متخصص گوش، حلق و بینی باشد. در انتخاب این فرد بهتر است تحقیقاتی هم در مورد تیم همکاری کننده با وی جمع آوری نماید.
برخی از مهم ترین تخصص هایی که باید با جراح گوش، حلق و بینی همراه شوند تا درمان رضایت بخشی برای بیمار انجام گیرد عبارت اند از:
- آنکولوژیست پزشکی
- آنکولوژیست پرتویی
- آنکولوژیست جراحی
- جراح پلاستیک یا ترمیمی
- متخصص پروتز فک و صورت
- دندانپزشک انکولوژیک یا انکولوژیست دهان و دندان
- فیزیوتراپیست
- پرستار انکولوژی
- آسیب شناس زبان گفتار (SLP)
- شنوایی شناس
- روانشناس/روانپزشک
- مددکار اجتماعی
- متخصص تغذیه
در هر حال، با توجه به نوع سرطان ممکن است فرد ناچار به مراجعه به چند مورد از متخصص های یاد شده شود. زیرا در جراحی سر و گردن تنها جراحی توده و برداشت تومور مطرح نیست. در واقع، ضمن عمل جراحی توده گردن باید تمام عملکردهای این ناحیه مانند بلع، صحبت کردن، تنفس، ظاهر و حواس تا حد امکان حفظ شده و بافت های مجاور تومور کمترین آسیب را ببینند.
بعد از عمل جراحی
عوارض ناشی از جراحی سر و گردن و جراحی توده های گردنی، مراقبت های درمانی خاصی می طلبد که باید توسط متخصصین یاد شده انجام شود؛ این عوارض به نوع و محل تومور بستگی دارد.
برای مثال، ایجاد مشکل در بلعیدن غذا یکی از عوارض ناشی از عمل محسوب می شود. برای اینگونه افراد از لوله ای مخصوص که وارد معده می شود، برای تغذیه کمک می گیرند. همچنین، در افرادی که به واسطه سرطان حنجره، بافت حنجره آن ها کاملا برداشته می شود، برای بهبود عملکرد غده تیروئید از برخی دارو درمانی ها استفاده می شود.
سخت شدن تنفس در اثر ایجاد تورم در دهان و گلو نیز از عوارض بعد از جراحی توده های گردنی است. نای تراستومی (Temporary Tracheostomy) یا همان ایجاد حفره در نای برای تنفس راحت تر، راه حلی است که برای این مساله اندیشیده می شود.
برای اشخاصی که در اثر جراحی سر و گردن ظاهری غیرطبیعی پیدا می کنند نیز انجام جراحی پلاستیک ترمیمی توصیه می شود.
مراقبت بعد از جراحی سر و گردن
- هنگامی که بیدار شدید، پرستار به شما کمک می کند تا به مروراز رختخواب خارج شوید. فعالیت بعد از جراحی بسیار مهم است. این به بهبود گردش خون و عملکرد ریه، عملکرد روده و افزایش استقامت کمک می کند. قدم زدن های آرام ازمهم ترین نکات مراقبت بعد از جراحی سر و گردن است.
- نکته بعد برای مراقبت بعد از جراحی سر و گردن بهداشت دهان است، به خصوص اگر جراحی دهان را نیز در بر گرفته باشد. زمانی که در بیمارستان هستید و زمانی که به خانه می روید، باید دهان خود را تمیز نگه دارید.
- معمولا بعد از جراحی کمی درد وجود دارد. هر کسی آستانه درد متفاوتی دارد. انواع مختلفی از داروهای ضد درد موجود است. پزشک ترکیب مناسبی از داروها را برای کنترل درد پیدا خواهد کرد. بیمارانی که قدرت خوبی برای کنترل درد دارند، سریعتر بهبود یابند، بنابراین در صورت نیاز مصرف داروی مسکن ضروری است.
- ممکن است یک درن،یا حتی بیش از یکی، در نزدیکی برش های جراحی خود داشته باشید. این لوله های پلاستیکی کوچک برای یکی دو روز باقی می مانند. تخلیه موقت به کاهش تورم کمک می کند. گاهی اوقات، نیز ممکن است بیماران برای چند روز و در منزل نیز مجبور به تحمل درن باشند.
هزینه جراحی سر و گردن چقدر است؟
انجام جراحی سر و گردن اعم از جراحی توده سر و یا عمل جراحی توده گردن بر اساس شدت بیماری و نوع آن، هزینه های مختلفی می تواند به بیمار تحمیل نماید. برخی فاکتورهای موثر و مهم در بحث هزینه جراحی توده گردن عبارت اند از:
- دستمزد پزشک
- هزینه های مربوط به کلینیک و مرکز ارائه دهنده خدمات
- شهر و منطقه جغرافیایی کلینیک
- آزمایش هایی که بیمار باید انجام دهد
- داروهایی که قبل و بعد از عمل باید مصرف کند
انتخاب بهترین جراح سر و گردن در تهران
انتخاب یک متخصص جراح برای انجام جراحی سر و گردن و درمان توده های خوش خیم و بدخیم، نقش بسزایی در نتیجه جراحی خواهد داشت. اعتبار و تجربه کافی از جمله ویژگی های یک جراح سر و گردن خوب است. دکتر شیما حاجی بگلو متخصص و جراح گوش و حلق و بینی از جمله متخصصان شناخته شده و ماهر در زمینه جراحی سر و گردن هستند. کارنامه کاری درخشان و سابقه عمل های موفقیت آمیز ایشان گویای این ادعاست. گر به دنبال مشاوره و ویزیت نزد ایشان هستید می توانید با شماره تلفن 09046376348تماس حاصل فرمایید.
منبع:
https://www.cancer.net/cancer-types/head-and-neck-cancer/types-treatment
برای نوبت گرفتن از خانم دکتر حاجی بگلو از طریق واتس اپ پیام بدهم یا تماس بگیرم؟
سلام خدمت شما. جهت دریافت نوبت می توانید با شماره 09046376348 تماس بگیرید.